de en fr nl

Thuisbatterij: zonne-energie opslaan in huis – FAQ & alternatieven

Een thuisbatterij kan zonne-energie van je zonnepanelen opslaan voor later gebruik, zodat je ‘s avonds of bij stroomuitval ook profiteert van je zelf opgewekte stroom.

Wat is een thuisbatterij?

Een thuisbatterij (ook wel thuisaccu genoemd) is een grote oplaadbare batterij voor thuisgebruik. Je kunt hiermee elektriciteit opslaan, bijvoorbeeld de overtollige stroom die jouw zonnepanelen overdag opwekken. In plaats van die energie terug te leveren aan het net, slaat de thuisbatterij het op zodat je het later kunt gebruiken wanneer je zonnepanelen niets of weinig produceren (bijvoorbeeld ’s avonds of op bewolkte dagen). Zo verhoog je je eigen gebruik van zelf opgewekte zonnestroom en word je minder afhankelijk van het elektriciteitsnet. Een thuisbatterij maakt je huishouden dus een stuk zelfvoorzienender in energie.

Hoe werkt een thuisbatterij met zonnepanelen?

Een thuisbatterij werkt samen met je zonnepanelen via een slim regelsysteem. Op momenten dat jouw zonnepanelen meer stroom produceren dan je op dat moment verbruikt, stuurt de omvormer of een energiebeheer-systeem het overschot naar de batterij. Pas als de batterij vol is, gaat extra zonnestroom alsnog terug het net op. Wanneer je later stroom nodig hebt (bijvoorbeeld ’s avonds) en de zonnepanelen leveren niets, zal eerst de batterij ontladen om je huis van stroom te voorzien. Is de thuisaccu leeg, dan neem je automatisch weer stroom af van het net. Moderne omvormers kunnen twee richtingen op werken: ze zetten wisselstroom van het net of zonnepanelen om in gelijkstroom om de batterij te laden, en andersom leveren ze de gelijkstroom uit de batterij weer als wisselstroom aan je huis.

Sidenote: Sommige geavanceerde systemen kunnen een thuisbatterij ook opladen vanuit het net wanneer de stroomprijzen laag zijn (bij dynamische energiecontracten), en ontladen als de stroom duur is. Dit zogeheten “slim laden en ontladen” helpt om optimaal te profiteren van prijsverschillen, maar vereist wel een slimme aansturing. Daarnaast kunnen bepaalde thuisbatterijen dienen als noodstroomvoorziening bij een stroomstoring, zodat je tijdelijk elektriciteit in huis hebt als het openbare net uitvalt (dit hangt af van het type omvormer en installatie).

Wat zijn de voordelen van een thuisbatterij?

Een thuisbatterij biedt meerdere voordelen voor huishoudens met zonnepanelen:

  • Meer eigen zonne-energie gebruiken: Met een thuisbatterij kun je een groter deel van je zelf opgewekte zonnestroom benutten in plaats van terug te leveren. Zonder batterij wordt gemiddeld maar \~30% direct zelf verbruikt, maar met een batterij van ca. 10 kWh kun je dit verhogen tot rond de 60%. Je gebruikt dan dus meer van je “gratis” zonne-energie, ook ‘s avonds.
  • Lagere energierekening: Doordat je minder stroom van je energieleverancier hoeft af te nemen, kan je elektriciteitsrekening dalen. Zeker nu terugleververgoedingen gaan afnemen (zie salderingsregeling), is eigen verbruik maximaliseren gunstig voor je portemonnee. Daarnaast kun je met een dynamisch energiecontract geld verdienen door op te laden bij lage stroomprijzen en te gebruiken bij dure piekmomenten.
  • Zelfvoorzienendheid en onafhankelijkheid: Een thuisbatterij geeft je meer onafhankelijkheid van het net en van energieleveranciers. Bij piekuren of zelfs een stroomstoring kun je (beperkt) terugvallen op je opgeslagen stroom. Dit vergroot de energiezekerheid in huis.
  • Duurzaamheid: Door lokaal energie op te slaan verhoog je de efficiëntie van je zonnepanelen en verminder je verspilling. Je draagt bij aan een duurzaam energiesysteem, omdat jouw overtollige zonnestroom niet onbenut blijft. Ook ontlast je het elektriciteitsnet, omdat je minder tegelijk teruglevert op zonnige middagen.

Wat zijn de nadelen van een thuisbatterij?

Er kleven echter ook nadelen aan thuisbatterijen waar je rekening mee moet houden:

  • Hoge aanschafkosten: Thuisbatterijen zijn op dit moment behoorlijk duur in aanschaf en installatie. Een gemiddelde thuisbatterij (\~6 kWh capaciteit inclusief omvormer) kost enkele duizenden euro’s. Grotere systemen van 10 kWh of meer lopen richting €7.000-€10.000. Deze investering verdien je niet snel terug via je energierekening (zie verderop).
  • Beperkte opslagcapaciteit: De capaciteit van thuisbatterijen is beperkt. Veel thuisaccu’s voor particulieren zijn 2 tot 6 kWh groot. Zelfs met een 6 kWh batterij kun je in de zomer niet alle overtollige zonnestroom opslaan (op een zonnige junidag wekken 10 panelen \~15 kWh op, meer dan de batterij kwijt kan). In de winter is de zonopbrengst juist zo laag dat de batterij vaak nauwelijks vol raakt. Je blijft dus een netaansluiting nodig houden en bent niet 100% zelfvoorzienend.
  • Milieubelasting bij productie: Het maken van batterijen kost veel energie en schaars materiaal, wat belastend is voor het milieu. De meeste thuisbatterijen zijn lithium-accu’s (vaak lithium-ijzerfosfaat of lithium-NMC) waarvoor onder andere lithium, kobalt en nikkel benodigd zijn. De productie veroorzaakt CO₂-uitstoot en ontginning van deze grondstoffen heeft een ecologische impact. Hierdoor is een thuisbatterij vanuit milieuoogpunt niet per se een winst, tenzij het je helpt méér groene energie te gebruiken die anders verloren zou gaan.

  • Technische beperkingen en levensduur: Een thuisbatterij gaat doorgaans 10 à 15 jaar mee voordat de capaciteit merkbaar achteruitgaat. Vervanging of degradatie betekent extra kosten op de lange termijn. Bovendien hebben niet alle systemen noodstroomfunctionaliteit; bij sommige installaties werkt de batterij niet tijdens een stroomstoring zonder speciale voorzieningen.

Hoeveel energie kan een thuisbatterij opslaan?

Dit verschilt per model en merk. Kleine thuisbatterijen voor huishoudens beginnen rond 2 kWh capaciteit (goed voor bijvoorbeeld een paar uur verlichting of een wasmachinebeurt). Gemiddelde huisbatterijen zijn rond de 5–6 kWh, wat als standaard wordt gezien. Hiermee kun je een gemiddeld huishouden een halve dag van stroom voorzien, mits er voldoende zon is geweest om hem op te laden. Grotere thuisbatterijen van 10 tot 20 kWh zijn ook op de markt. Zo’n grote 10+ kWh accu kan een substantieel deel van je dagelijks verbruik opslaan (ter indicatie: een Nederlands gezin verbruikt \~9 kWh per dag). Toch is zelfs 10–20 kWh nog niet genoeg om volledig off-grid te gaan; het overbrugt uren tot hooguit enkele dagen, maar geen hele seizoenen.

Ter vergelijking: de accu van een elektrische auto heeft vaak 40–60 kWh opslag – vele malen groter dus. Sommige mensen gebruiken daarom de auto(batterij) als extra opslag (zie alternatieven verderop). Ook bestaan er alternatieve batterijtypes met afwijkende eigenschappen. Bijvoorbeeld zoutwaterbatterijen die milieuvriendelijker zijn qua samenstelling, maar die zijn zwaar en kunnen minder piekvermogen leveren. Traditionele loodaccu’s kunnen technisch ook gebruikt worden, maar die zijn giftig en verouderd en worden vrijwel niet meer als thuisopslag verkocht. Voor de meeste consumenten is een lithium-gebaseerde thuisbatterij momenteel de standaard.

Wat kost een thuisbatterij?

De kosten van een thuisbatterij hangen af van de capaciteit, het type en de installatie. Ruwe indicatie: reken op zo’n €4.000 tot €10.000 all-in (inclusief BTW en installatie) voor een compleet systeem voor een gemiddeld huishouden. Kleinere plug-and-play systemen van een paar kWh zitten rond de onderkant van die range, terwijl een topklasse batterij van \~10 kWh met bijbehorende omvormer richting de €8.000–€10.000 kan gaan. Gemiddeld betaal je rond €700-€800 per kWh opslagcapaciteit aan totale systeemkosten.

> Tip: De prijzen van thuisbatterijen dalen gestaag naarmate de technologie volwassener wordt. In de afgelopen jaren zijn de kosten per kWh al omlaag gegaan. Houd ontwikkelingen in de gaten; met de verwachte groei in vraag en productie kan een thuisbatterij over enkele jaren betaalbaarder zijn. Bovendien zijn er (met name in België/Vlaanderen) periodes geweest met subsidie op thuisbatterijen. Informeer of er actuele subsidies of tegemoetkomingen zijn in jouw regio, want die kunnen de investering aantrekkelijker maken.

Mis je een alternatief?

Tip onze redactie via dit formulier.
Alvast bedankt.

KokenKoken


Verdient een thuisbatterij zich terug?

Op dit moment is een thuisbatterij financieel vaak niet rendabel te noemen volgens onafhankelijke bronnen. Door de hoge aanschafkosten duurt het lang voor de besparing op je stroomrekening de investering compenseert. Milieu Centraal berekende bijvoorbeeld dat je een thuisaccu nu hoogstwaarschijnlijk niet terugverdient gedurende de levensduur, zelfs niet met extra besparing op ingekochte stroom. Ook met grotere batterijsystemen voor handelsdoeleinden is het onzeker of de opbrengsten opwegen tegen de kosten.

Een simpele rekensom: Stel je koopt een 10 kWh batterij voor \~€7.500. Als je die slim gebruikt met een dynamisch contract, kun je profiteren van goedkope stroom inkopen en dure momenten vermijden. In 2022 was het verschil tussen lage en hoge stroomprijs gemiddeld 15 cent per kWh; een 10 kWh batterij kon zo ongeveer €548 per jaar besparen. Zelfs in dát gunstige geval is de terugverdientijd rond de 14 jaar – bijna zo lang als de verwachte levensduur van de accu zelf. Zonder dynamisch tarief en na afschaffing van salderen (zie hieronder) zal de besparing per kWh waarschijnlijk lager zijn, wat de terugverdientijd nog langer maakt.

Beter eerst besparen: Als je primair geld wilt besparen op energie, zijn er momenteel effectievere maatregelen dan een dure thuisbatterij. Denk aan meer van je zonnestroom direct verbruiken (bijv. was draaien op zonuren), je huis beter isoleren of een warmtepomp installeren. Die investeringen leveren vaak sneller rendement op en dragen ook bij aan duurzaamheid. Een thuisbatterij kan weliswaar andere voordelen bieden (zoals comfort en back-up), maar puur financieel is het in 2025 nog geen gouden zet voor de gemiddelde consument.

Wat betekent het einde van de salderingsregeling voor thuisbatterijen?

Nederland kent tot eind 2026 de salderingsregeling waarmee je teruggeleverde zonnestroom volledig mag wegstrepen tegen verbruik van het net. Vanaf 1 januari 2027 wordt deze regeling afgeschaft. Dit betekent dat je vanaf 2027 voor elke kWh die je aan het net levert nog maar een beperkte vergoeding krijgt, in plaats van één-op-één verrekening. Energieleveranciers moeten minimaal 50% van het stroomtarief vergoeden voor teruggeleverde stroom tot 2030, maar dit is vaak fors minder dan wat je betaalt voor afname. Daarnaast brengen sommigen terugleverkosten in rekening.

Gevolg: Zonder salderen wordt het veel aantrekkelijker om je zonnestroom zelf te gebruiken in plaats van het net op te sturen. Elke kWh die je zelf opslaat en verbruikt, bespaart je dan de volle stroomprijs, terwijl een teruggeleverde kWh je hooguit de halve prijs oplevert. In dit nieuwe speelveld kan een thuisbatterij dus een belangrijkere rol gaan spelen om je energierekening laag te houden. Het is een manier om het wegvallen van salderen deels op te vangen door je overtollige energie voor later te bewaren.

Toch blijft de afweging complex: de investering in een batterij moet nog steeds uit kunnen. Na 2027 zullen batterijsystemen waarschijnlijk populairder worden, maar het is verstandig om de prijsontwikkelingen en eventuele nieuwe teruglevertarieven goed te volgen. Mogelijk gaan leveranciers dynamische prijzen of speciale “opslagdiensten” aanbieden die ook zonder eigen batterij aantrekkelijk kunnen zijn. Overweeg in ieder geval tijdig hoe je jouw zonne-energie optimaal kunt benutten zodra salderen stopt – of dat nou met een thuisbatterij is of met een van de alternatieven hieronder.

Welke alternatieven zijn er voor een thuisbatterij?

Niet iedereen wil of kan direct investeren in een thuisbatterij. Gelukkig zijn er alternatieve manieren om je eigen zonnestroom optimaal te gebruiken zonder thuisaccu. Enkele belangrijke opties:

  • Direct verbruik optimaliseren: Probeer zo veel mogelijk van je opgewekte zonne-energie tegelijkertijd te verbruiken. Dit betekent bijvoorbeeld huishoudelijke apparaten laten draaien op het moment dat de zon schijnt. Zet je wasmachine of vaatwasser bij voorkeur overdag aan als de panelen veel leveren. Heb je een boiler of warmtepomp? Laat die water opwarmen rond de middaguren. Dit voorkomt dat er überhaupt overschot ontstaat dat opgeslagen moet worden. Je kunt handmatig je routine hierop aanpassen, of met timers werken. Zo’n aanpak – meer eigen zonnestroom direct gebruiken – is milieuvriendelijker en efficiënter dan een batterij kopen.
  • Slimme energiesturing: Maak gebruik van slimme systemen die je energiestromen automatisch regelen. Een Home Energy Management System (HEMS) kan bijvoorbeeld je apparaten en laadpalen aansturen op basis van zonaanbod of lage stroomtarieven. Denk aan een slimme boiler die aangaat zodra er surplus zonnestroom is, of een airco die op turbo gaat als er veel zonne-energie beschikbaar is. Sommige omvormers en domotica bieden dit soort sturing, waarbij je bijvoorbeeld je warmtepompboiler, vaatwasser en wasdroger laat inschakelen op het beste moment. Slimme energiesturing synchroniseert je verbruik met de opwek, waardoor je de noodzaak van opslag vermindert en toch weinig van je stroom hoeft terug te leveren aan het net.
  • Elektrische auto als batterij (Vehicle-to-Home): Heb je een elektrische auto, dan heb je eigenlijk al een grote batterij in bezit. Via bidirectioneel laden kan bepaalde EV-technologie stroom niet alleen in de auto opslaan, maar ook terugleveren aan je huis of het net wanneer nodig. In de nabije toekomst wordt dit zogeheten Vehicle-to-Home (V2H) of Vehicle-to-Grid steeds beter ondersteund. Voordelen: je EV-accu heeft een veel grotere capaciteit dan een standaard thuisbatterij, en je hoeft geen aparte thuisaccu te kopen. Nadeel is dat lang niet alle elektrische auto’s en laadpalen dit op dit moment ondersteunen. Je hebt een speciale bidirectionele laadpaal nodig en de autofabrikant moet dit toestaan zonder garantieproblemen. Maar als het eenmaal werkt, kun je overdag de auto laden met zonnestroom en ’s avonds die energie weer uit de auto gebruiken in huis. Een soort thuisbatterij op wielen! Hoewel dit nu (2025) nog beperkt toepasbaar is, kan V2H in de toekomst een belangrijk alternatief of aanvulling worden.
  • Waterstofopslag: Een meer experimenteel maar potentieel krachtig alternatief is je overtollige elektriciteit omzetten in waterstof. Met een elektrolyse-apparaat kun je stroom gebruiken om water te splitsen in waterstofgas, dat je opslaat in tanks. Later kun je via een brandstofcel of speciale cv-ketel die waterstof weer benutten voor stroom of warmte. Het grote voordeel is dat waterstof geschikt is voor seizoensopslag – je zou zomerse overschotten kunnen bewaren tot in de winter. Echter, de efficiëntie is laag (slechts \~30-40% van de energie haal je er uiteindelijk weer uit) en de techniek is duur en nog niet huisklaar voor de meeste consumenten. Waterstofopslag is dus vooral een toekomstoptie of iets voor enthousiaste doe-het-zelvers met veel ruimte en budget.

Alternatieven voor een thuisbatterij

  • Lokale energienetten: Sluit je aan bij een buurtcoöperatie om overtollige energie te delen of te ruilen met anderen in je buurt.
  • Net teruglevering: Lever overtollige energie terug aan het elektriciteitsnet en ontvang een vergoeding via salderingsregelingen.
  • Hydro-opslagsystemen: Gebruik overtollige energie om water naar een hoger gelegen reservoir te pompen, wat later kan worden benut als energiebron.
  • Waterstofopslag: Zet overtollige energie om in waterstof, dat later kan worden gebruikt als brandstof of elektriciteitsbron.
  • Thermische opslag: Sla energie op als warmte in water of speciale materialen voor gebruik bij verwarming of warm water.
  • Grotere warmtepompen: Gebruik een warmtepomp met een groter buffervat om overtollige energie op te slaan in warmtevorm.
  • Direct verbruik optimaliseren: Gebruik slimme apparaten en technologieën die energieverbruik synchroniseren met opwekking.
  • Commerciële batterijsystemen: Maak gebruik van grootschalige opslagdiensten die door bedrijven worden aangeboden.
  • Flywheel-opslag: Een mechanisch systeem dat energie opslaat door middel van een snel draaiend vliegwiel.
  • Gecombineerde systemen: Combineer kleinere batterijen met andere opslagmethoden voor maximale efficiëntie.

Naast bovenstaande zijn er nóg meer alternatieven of aanvullingen, zoals thermische opslag (energie opslaan in warm water of in materialen voor verwarming), collectieve buurtbatterijen of energiecoöperaties die samen opslag realiseren, en zelfs innovatieve technieken als vliegwielen en pumped hydro (op kleine schaal minder praktisch). Welke oplossing het beste is, hangt af van jouw situatie en doelen. Vaak is een combinatie van maatregelen ideaal: eerst zorgen dat je direct verbruik zo hoog mogelijk is, en dan eventueel een (auto-)batterij of andere opslag voor het resterende overschot.

Vond je dit een nuttige pagina?